Bonus cultuur bij banken
Interessant is de cognitieve evaluatietheorie, ontwikkeld door Edward Deci. Deze theorie voorspelt dat een toename van een prestatiebeloning leidt tot afname van de intrinsieke motivatie. Deze theorie is in verschillende onderzoeken bevestigd. Een interessant experiment werd uitgevoerd met drie groepen kinderen die een opdracht met stiften uitvoerden.
Groep 1 wordt vooraf een beloning beloofd (en achteraf gegeven).
Groep 2 wordt achteraf een beloning gegeven (zonder aankondiging vooraf).
Groep 3 wordt niets verteld en krijgt ook geen beloning
Na een week wordt het experiment herhaald met dezelfde groepen kinderen. De kinderen uit groep 1 blijken nu de minste belangstelling voor werken te hebben. Groep 2 heeft de meeste belangstelling. Een vooraf beloofde beloning werkt in dit experiment negatief uit op de motivatie. Een persoonlijke externe beloning blijkt wel te werken, mits deze werd gekoppeld aan een individueel prestatieniveau. In dit geval ziet ons brein de beloning namelijk als deel van de feedback over onze prestaties.
Een geldbonus kan ten koste gaan van de intrinsieke motivatie. Mogelijke verklaringen voor dit verschijnsel zijn dat een medewerker verlies van controle over het eigen werk ervaart door de externe beloning of dat de aandacht verschuift van het werk zelf naar het geld dat ermee kan worden verdiend. Een prestatiebeloning in geld werkt wel voor eenvoudige klussen (bijvoorbeeld stukwerk), maar werkt averechts voor kennisintensief werk.
© voor deze webpage: Copyright: HuManifest , Gerd-Jan Frijters, ISBN: 978-94-638-9575-0 , Uitgeverij Boekscout Soest , www.boekscout.nl, 2019